زمانی که کلمه دیابت به گوش شما می‌خورد، احتمالاً اولین چیزی که به ذهن شما می‌رسد قند خون بالاست. دیابت یک بیماری مزمن و پیش‌رونده است که نیاز به مراقبت و مدیریت مداوم دارد.
در این مقاله از تیم فرطب، به بررسی دقیق و جامع این موضوع می‌پردازیم و نکات مهمی را در مورد مدیریت و پیشگیری از دیابت مطرح می‌کنیم. برای کسب اطلاعات بیشتر همراه ما باشید و از توصیه‌های ما برای زندگی سالم‌تر بهره‌مند شوید
۷ عاملی که باعث ابتلا به آلزایمر می‌شوند؛ از دیابت تا افسردگی
شروع بیماری دیابت چگونه است؟
بیماری دیابت زمانی شروع می‌شود که بدن نتواند به اندازه کافی انسولین تولید کند یا انسولین تولید شده را به درستی استفاده کند. انسولین هورمونی است که توسط لوزه‌المعده (پانکراس) تولید می‌شود و نقش کلیدی در انتقال قند از خون به سلول‌های بدن دارد تا از آن به عنوان انرژی استفاده شود. در افراد مبتلا به دیابت، یا میزان انسولین تولید شده کافی نیست یا انسولین به دلایل مختلف نمی‌تواند به درستی عمل کند. نتیجه این وضعیت، افزایش قند خون است که با گذشت زمان می‌تواند به اعضای مختلف بدن آسیب برساند.
انسولین چیست و چه نقشی در بدن دارد؟
انسولین هورمونی است که توسط پانکراس تولید می‌شود و نقش حیاتی در کنترل قند خون دارد. این هورمون قند را از خون گرفته و به داخل سلول‌های بدن منتقل می‌کند تا برای تولید انرژی استفاده شود. در شرایطی که بدن نتواند انسولین کافی تولید کند یا انسولین تولید شده به درستی عمل نکند، قند در خون انباشته می‌شود و سطح آن به طور غیرعادی بالا می‌رود. این وضعیت منجر به بیماری دیابت می‌شود که با گذشت زمان، باعث آسیب به اعضای مختلف بدن می‌گردد.
انواع دیابت: دیابت نوع یک و دو
دیابت به طور کلی به دو نوع اصلی تقسیم می‌شود: دیابت نوع یک و دیابت نوع دو. دیابت نوع یک، که به دیابت وابسته به انسولین نیز معروف است، به دلایل ژنتیکی و محیطی بروز می‌کند و معمولاً در کودکان و جوانان دیده می‌شود. دیابت نوع دو، شایع‌ترین نوع دیابت در جهان است و بیشتر در بزرگسالان رخ می‌دهد. این نوع دیابت به دلیل مقاومت سلول‌های بدن نسبت به انسولین ایجاد می‌شود و عواملی مانند اضافه وزن و کاهش تحرک بدنی نقش مهمی در آن دارند.
توصیه‌های تغذیه‌ای مهم برای افراد دیابتی در گرما
دیابت نوع دو: شایع‌ترین نوع دیابت
دیابت نوع دو شایع‌ترین نوع دیابت در جهان است و اغلب در بزرگسالان دیده می‌شود. با این حال، به دلیل شیوه زندگی نامناسب شامل تغذیه نادرست و کمبود فعالیت بدنی، شیوع آن در جوانان و نوجوانان نیز در حال افزایش است. در این نوع دیابت، سلول‌های بدن به انسولین مقاوم می‌شوند و نمی‌توانند قند را به درستی جذب کنند. این وضعیت منجر به افزایش سطح قند خون می‌شود که می‌تواند عوارض جدی برای سلامت فرد داشته باشد.
دیابت بارداری: چالش‌های دوران بارداری
دیابت بارداری نوعی از دیابت است که برای اولین بار در دوران بارداری تشخیص داده می‌شود. این وضعیت زمانی رخ می‌دهد که بدن زن باردار قادر به تولید انسولین کافی برای کنترل سطح قند خون نباشد. اگرچه علائم دیابت بارداری معمولاً پس از زایمان از بین می‌رود، اما زنان مبتلا به این نوع دیابت در آینده بیشتر در معرض خطر ابتلا به دیابت نوع دو قرار دارند. کنترل دیابت بارداری برای سلامت مادر و نوزاد بسیار حیاتی است و نیاز به پیگیری دقیق پزشکی دارد.
باور غلط: نداشتن اضافه وزن مانع دیابت می‌شود
یکی از باورهای غلط رایج این است که افرادی که اضافه وزن ندارند، به دیابت مبتلا نمی‌شوند. در حالی که چاقی یکی از عوامل خطرزا برای دیابت است، اما افرادی با وزن مناسب نیز ممکن است به دیابت دچار شوند. عواملی مانند رژیم غذایی ناسالم، کم‌تحرکی و سبک زندگی نامناسب نیز می‌توانند خطر ابتلا به دیابت را افزایش دهند. بنابراین، نداشتن اضافه وزن به معنای ایمنی کامل از دیابت نیست و همه افراد باید به سلامت خود توجه کنند.
بیدار شدن با علائم دیابت: این هشدارها را جدی بگیرید
باور غلط: بدون سابقه خانوادگی دیابت نمی‌گیرم
خیلی‌ها بر این باورند که اگر در خانواده‌شان کسی به دیابت مبتلا نباشد، آنها هم در امان خواهند بود. این باور نادرست است، زیرا دیابت تنها به سابقه خانوادگی محدود نمی‌شود. اگرچه سابقه فامیلی دیابت خطر ابتلا را افزایش می‌دهد، اما عوامل محیطی و سبک زندگی نیز نقش مهمی در بروز این بیماری دارند. افرادی که در خانواده‌شان سابقه دیابت دارند باید قند خون خود را به دقت پایش کنند، اما حتی بدون سابقه خانوادگی هم، خطر دیابت وجود دارد.
باور غلط: دیابتی‌ها باید غذای مخصوص بخورند
باور نادرستی وجود دارد که افراد مبتلا به دیابت باید غذای مخصوصی بخورند. این تصور اشتباه است. دیابتی‌ها می‌توانند از تمامی گروه‌های غذایی استفاده کنند، اما باید میزان و نوع مصرف آنها را کنترل کنند. رژیم غذایی متعادل و سالم برای دیابتی‌ها مهم است و آنها می‌توانند از غذای سفره خانواده بهره‌مند شوند. تنها نکته مهم، محدودیت در مصرف برخی غذاها و کنترل دقیق تر است.
باور غلط: خرما و توت خشک بی‌ضرر هستند
بسیاری از افراد تصور می‌کنند که مصرف خرما و توت خشک برای دیابتی‌ها بدون خطر است، اما این نیز یک باور غلط است. قندهای طبیعی و مصنوعی هر دو به افزایش سطح قند خون منجر می‌شوند و باید به میزان محدودی مصرف شوند. خرما و توت خشک نیز از این قاعده مستثنی نیستند و مصرف آنها باید مانند قند یا شکر محدود شود تا از افزایش ناگهانی قند خون جلوگیری شود.
باور غلط: کنترل قند خون به معنای توقف دارو است
بعضی افراد فکر می‌کنند وقتی قند خونشان کنترل شد، می‌توانند مصرف داروهای دیابت را متوقف کنند. این باور نادرست است. کنترل قند خون با دارو به معنای اصلاح اختلالات انسولینی در بدن است و قطع ناگهانی داروها می‌تواند منجر به بازگشت این اختلالات شود. بنابراین، حتی با کنترل قند خون، مصرف داروها باید ادامه یابد تا قند خون به طور مداوم در سطح مناسبی حفظ شود.
کمبود این ویتامین سبب ابتلا به دیابت می‌شود
باور غلط: دیابتی‌ها باید از مصرف کربوهیدرات و شیرینی پرهیز کنند
بعضی‌ها معتقدند که افراد دیابتی نباید کربوهیدرات و شیرینی مصرف کنند، اما این یک باور اشتباه است. کربوهیدرات‌ها منبع اصلی انرژی هستند و باید در رژیم غذایی دیابتی‌ها حضور داشته باشند، اما به شکل سبوس‌دار و پرفیبر. شیرینی و قندهای ساده نیز تا حدود ۱۰ درصد از انرژی دریافتی روزانه می‌توانند در رژیم غذایی دیابتی‌ها قرار گیرند، البته به مقدار محدود و کنترل‌شده.
باور غلط: مصرف قندهای مصنوعی بی‌خطر است
خیلی‌ها فکر می‌کنند مصرف قندهای مصنوعی برای دیابتی‌ها بدون خطر است. اما مطالعات طولانی‌مدت یافته‌های متناقضی درباره این قندها نشان می‌دهند. همچنین، محصولات غذایی حاوی قندهای مصنوعی ممکن است حاوی چربی‌های اشباع و مضر باشند. بنابراین، تا زمانی که تحقیقات قطعی نشود، مصرف قندهای مصنوعی باید با احتیاط انجام شود.
باور غلط: نشاسته برای دیابتی‌ها ممنوع است
بسیاری از افراد باور دارند که دیابتی‌ها نباید غذاهای نشاسته‌ای مثل نان، سیب‌زمینی و ماکارونی مصرف کنند. این باور نادرست است. غذاهای حاوی کربوهیدرات برای تامین انرژی ضروری هستند و دیابتی‌ها نیز می‌توانند این غذاها را مصرف کنند، اما باید مقدار آنها را کنترل کنند. مصرف نشاسته به میزان محدود و تحت نظر پزشک می‌تواند در رژیم غذایی دیابتی‌ها جای داشته باشد.
چگونه با ورزش روزانه، قند خون خود را کنترل کنیم؟ راهنمای کامل برای بهبود سلامت دیابتی‌ها
باور غلط: مصرف قندهای طبیعی بی‌ضرر است
خیلی‌ها معتقدند که قندهای طبیعی موجود در میوه‌ها برای دیابتی‌ها بی‌ضرر هستند، اما این باور نادرست است. جذب قندهای طبیعی و مصنوعی و تولید انرژی آنها تفاوتی ندارد. بنابراین، مصرف خرما و توت خشک باید مانند قند و شکر محدود شود. دیابتی‌ها باید تمامی انواع قندهای دریافتی خود را کنترل کنند تا از افزایش ناگهانی قند خون جلوگیری کنند.
جمع‌بندی
دیابت یک بیماری مزمن است که به دلیل ناتوانی بدن در تولید یا استفاده صحیح از انسولین رخ می‌دهد. باورهای غلطی مانند ایمنی افراد بدون اضافه وزن یا نیاز به غذای مخصوص برای دیابتی‌ها وجود دارد. همه افراد، صرف نظر از وزن و سابقه خانوادگی، باید به سلامت خود توجه کنند. دیابتی‌ها می‌توانند از تمامی گروه‌های غذایی استفاده کنند، اما باید مصرف قندها و کربوهیدرات‌ها را کنترل کنند. مصرف قندهای مصنوعی و طبیعی باید محدود باشد و قطع مصرف داروها تنها با مشورت پزشک امکان‌پذیر است. برای کنترل دیابت، پیروی از یک سبک زندگی سالم و متعادل ضروری است.
