ویروس آنفلوآنزا یکی از مشکلات شایع بهداشتی است که هر ساله بسیاری از افراد را مبتلا می‌کند. این ویروس به دلیل تغییرات مداوم در ساختار آنتی‌ژن‌های خود، همواره چالش‌هایی در پیشگیری و درمان ایجاد می‌کند. دکتر شهناز سالی، استاد دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، در این زمینه نکاتی را مطرح کرده که بازنویسی آن را در ادامه می‌خوانید.
مطلب پیشنهادی: ۵ ویتامین مهم برای جلوگیری از بیماری ویروسی
تغییرات سالانه ویروس آنفلوآنزا
ویروس آنفلوآنزا به دلیل تغییرات در آنتی‌ژن‌های سطحی خود، از جمله آنتی‌ژن دریفت (تغییرات جزئی) و آنتی‌ژن شیفت (تغییرات کلی)، هرساله چهره‌ای جدید پیدا می‌کند. این تغییرات باعث می‌شود که ایمنی ناشی از ابتلای قبلی یا واکسیناسیون در سال گذشته، برای سال جدید کافی نباشد. به همین دلیل واکسن این بیماری نیز هر ساله به‌روزرسانی می‌شود.
شایع‌ترین انواع ویروس‌های آنفلوآنزا
بر اساس تحقیقات، شایع‌ترین انواع ویروس‌های آنفلوآنزا شامل آنتی‌ژن‌های H1N1، H3N2 و آنفلوآنزای نوع B هستند. در سال‌های اخیر، زیرگروه ویکتوریا بیشتر شایع بوده و نوع یاماگاتا کمتر گزارش شده است. بنابراین، واکسن‌های سه‌گانه یا چهارگانه برای مقابله با این انواع در دسترس هستند.
واکسن و گروه‌های در معرض خطر
افرادی که بیشتر در معرض خطر ابتلا به آنفلوآنزا و عوارض آن هستند، شامل:
- سالمندان بالای 65 سال
- بیماران مبتلا به نارسایی‌های کلیوی، ریوی، قلبی و کبدی
- افرادی که تحت شیمی‌درمانی هستند یا پیوند عضو انجام داده‌اند
- زنان باردار
- افراد با چاقی شدید (BMI بالای 40)
این گروه‌ها باید هر سال واکسن آنفلوآنزا را دریافت کنند. واکسیناسیون می‌تواند شدت علائم و خطر مرگ‌ومیر ناشی از بیماری را کاهش دهد و تأثیر مثبتی بر سلامت عمومی داشته باشد.
زمان مناسب برای تزریق واکسن
دکتر سالی توصیه می‌کند بهترین زمان برای تزریق واکسن آنفلوآنزا، اواخر شهریور تا اواسط مهرماه است، قبل از شیوع گسترده ویروس. اگر کسی در این زمان موفق به تزریق واکسن نشد، می‌تواند تا انتهای آذرماه یا اوایل بهمن واکسینه شود. حدود دو هفته پس از تزریق واکسن، ایمنی در بدن ایجاد می‌شود و واکسن با اثربخشی حدود 60 تا 65 درصد می‌تواند علائم بیماری را کاهش دهد.
اهمیت واکسیناسیون
واکسیناسیون، بهترین روش برای پیشگیری از ویروس آنفلوآنزا است، اما نمی‌تواند در برابر سایر بیماری‌های تنفسی محافظت ایجاد کند. با توجه به ورود واکسن‌های ایرانی و وارداتی به بازار، افراد پرخطر و همچنین عموم مردم باید برای دریافت واکسن اقدام کنند. این اقدام به کاهش شیوع بیماری و کاهش فشار بر نظام سلامت کمک می‌کند.
جمع‌بندی
ویروس آنفلوآنزا همچنان یکی از تهدیدات مهم برای سلامت عمومی است. تغییرات سالانه این ویروس، اهمیت واکسیناسیون منظم و رعایت بهداشت عمومی را دوچندان می‌کند. افراد در معرض خطر باید هر سال واکسن دریافت کنند تا از عوارض جدی بیماری جلوگیری شود. همچنین، تزریق واکسن در زمان مناسب می‌تواند ایمنی جامعه را بهبود بخشد و شیوع بیماری را کاهش دهد.
